tr 
en 
Motor yağı, içten yanmalı bir motorun hareketli parçalarının yağlanması için tasarlanmıştır. Dolayısıyla can simidi olarak adlandırılması yanlış olmayacaktır. Bu nedenle makineye uygun ve kaliteli yağ seçimi yapılması oldukça önemlidir.
Motor Yağı Nasıl Elde Edilir?
Ham petrol, kimyasal çözücülerle rafine edilerek işlenmektedir. Sonrasında hassas sıcaklıklara kadar ısıtılmaktadır. Son olarak sentetik malzemeler ihtiyaca göre yağa karıştırılarak motor yağı elde edilmektedir.
Motor Yağı Çeşitleri Nelerdir?
Başlıca motor yağı çeşitleri aşağıdaki gibidir:
- Madeni yağ: Ham petrolden rafine edilmiş doğal petrol ürünüdür. Sentetik yağların contaları olumsuz etkileyebileceği eski motorlarda kullanılmaktadır.
- Sentetik yağ: Belirli motorlara ve koşullara uyacak özelliklerle tasarlanmıştır. Daha yüksek sıcaklık ve basınçta kararlı olduğu için tercih edilmektedir.
- Yarı sentetik yağ: Değişen oranlarda mineral ve sentetik karışımıdır. Ekonomik olduğu için sıklıkla tercih edilmektedir.
Motor Yağının İçeriği Nedir?
Motor yağı; baz yağ (%70 – 90) ve katkı maddeleri (%10 – 30) olmak üzere iki bileşenden oluşur.
Motor Yağında Derecelendirme Nedir?
Motor yağları, Otomotiv Mühendisleri Derneği (SAE) tarafından geliştirilen ve yağın viskozitesine göre sınıflandırıldığı bir derecelendirme sisteminden yararlanmaktadır. İnce yağlar düşük viskoziteye sahiptir. Çok dereceli ENI motor yağları, düşük sıcaklıklarda daha iyi akmaktadır. Ayrıca motoru yüksek sıcaklıklarda koruyarak geniş bir sıcaklık aralığında verimliliği artırmaktadır.
Viskozite derecesi skalası 0 – 60 arasında değişen 11 dereceye sahiptir. Yani xxW-yy ise, xx soğuk sıcaklık viskozite derecesini göstermektedir. W kış içindir ve yy yüksek sıcaklık viskozite derecesini gösterir. 0W – 20 veya 5W – 30 gibi daha düşük dereceli xx yağlar, yağ daha akışkan olduğu için düşük sıcaklıklar için en iyisidir.
Motor Yağının Performansı Nasıl Artırılır?
Motor yağı için en önemli kriterlerden biri viskozitesi veya stres altındaki akış ölçüsüdür. Düşük sıcaklıklarda yağ molekülleri viskozitesini artırarak birbirine yapışır. Daha yüksek sıcaklıklarda viskozite düşer ve yağ yavaş yavaş bozulmaya başlar. Bu nedenle, viskoziteyi geniş bir sıcaklık aralığında korumak için baz yağa viskozite geliştiriciler eklenmektedir. Diğer katkı maddeleri arasında deterjanlar, aşınma önleyici katkı maddeleri, sürtünme düzenleyiciler, korozyon önleyici inhibitörler, dağıtıcılar ve çok daha fazlası bulunur.
Söz konusu bu katkı maddeleri motor yağına eklenerek yağın performansının artırılması sağlanmaktadır.
Motor Yağı Nerede Kullanılır?
Motor yağı;
- Araçlar (ticari ve binek araçlar),
- Motorlu jeneratörler,
- Çim biçme makineleri,
- Kar püskürtme makineleri,
- Motorlu testereler ve içten yanmalı motorların kullanıldığı makinelerde kullanılmaktadır.
Motor Yağının Görevleri Nelerdir?
Motor yağının araçta çeşitli görevlere sahiptir. Bunlar;
- Taşıyıcı görevi görür: Aşınma ve yıpranma nedeniyle motorun çok küçük parçacıkları, iletilen ve filtrede biriken motor yağında asılı kalmaktadır. Ayrıca motor yağının yanma odası birikintilerini uzaklaştırması gibi bir görevi de bulunmaktadır.
- Motoru paslanmaya karşı korur: Özellikle yüksek sıcaklıklarda koruyucu bir tabaka oluşturmaktadır. Bu sayede motor yüzeylerinin oksitlenmesini önler.
- Yağlayıcı görevi görür: Motor yağları, motor parçalarını yağlayarak motor içindeki metal-metal temasından kaynaklanan sürtünmeyi önler. Pompa, motor yağını yüksek basınçta tüm ana yataklara zorlar. Bu sayede yüzeyler üzerinde ince bir tabaka oluşturur ve gerçek teması önler.
- Soğutucu görevi görür: Motordaki sürekli sürtünmeden kaynaklanan ekstra ısı, motor yağı tarafından emilmektedir. Bu sayede bir soğutucu görevi görür.
Motor Yağını Düzenli Olarak Değiştirmek Gerekir mi?
İlk aşamalarda farklı motor parçaları, küçük pürüzlü dokuları nedeniyle aşınmaktadır. Ortaya çıkan bu talaşlar motor yağı tarafından taşınır. Motor yağında biriken çamur ve kir, kalitesini bozarak motor performansını etkiler. Yağda biriken hurda onu kalınlaştırır ve yağlama gücünü zayıflatır. Bu nedenle, motor yağının karbon, metal ve diğer çöplerden arınması gerekmektedir. Dolayısıyla filtre dahil olmak üzere yağın düzenli olarak değiştirilmesi tavsiye edilmektedir.
