tr 
en 
Bir aracın motor parçaları göz önüne alındığında, silindir gömleği veya kovanı, bir motorun en önemli unsurlarından bir tanesidir. Yakıtın yanmasının gerçekleştiği bir mahfaza görevi gören içi boş silindirik bir deliktir. Pistonun dahili olarak ileri geri hareket etmesi ve sıkıştırmasını gerçekleştirmesi için yüzey sağlayan ve motor bloğuna takılan, çıkarılabilir bir bileşendir. Motorun en önemli unsurlarından bir tanesi olması sebebiyle de silindir gömleği türleri hakkında bilgi sahibi olunmalıdır. Aynı zamanda kesinlikle doğru seçim yapılmalıdır.
Silindir Gömleklerinde Kullanılan Malzeme Nedir?
Bir silindir gömleğinin yüksek mukavemete sahip olması gerekmektedir. Bu nedenle silindir gömlekleri genellikle gri dökme demir malzemeden yapılmaktadır.
Silindir Gömleği Nasıl Üretilir?
Silindir gömleği genellikle bir savurma döküm işlemi kullanılarak üretilmektedir. Gri dökme demir indüksiyon ocağında ısıtılmaktadır. Sonrasında erimiş metal savurma döküm makinesine alınır. Kalıcı bir kalıp, erimiş metal dökülürken kendi ekseni etrafında sürekli olarak yüksek hızlarda döndürülerek metalin kalıp çevresinde eşit olarak dağılması sağlanır. Ortaya çıkan döküm, normal bir döküm işlemine göre çok daha ince tanelidir. Üfleme delikleri ve gözeneklerden arındırılmıştır. Ayrıca korozyon direnci krom ilave edilerek daha da artırılmıştır.
Silindir Gömleği Çeşitleri Nelerdir?
Silindir gömlekleri, soğutma yöntemine göre ağırlıklı olarak 3 tipe ayrılmaktadır. Bunlar aşağıdaki gibidir:
Kuru Tip
En yaygın silindir gömleği türüdür. Yüksek basınç ve sıcaklıkta çalışır. Bu nedenle yüksek kaliteli malzemeler olan dökme demir ve seramik – nikel kaplama kullanılarak üretilmelidir. Kuru gömlek malzemesi bileşimi çoğunlukla dökme demir ve seramik – nikel bileşiklerini içerir. Bu özelliği ona ıslak gömleklerde elde edilemeyen çeşitli özellikler vermektedir. Kuru gömlekli bir silindir bloğu muadili olan ıslak gömleklerden daha sağlamdır. Kuru astar, soğutma sıvısı ile doğrudan temas halinde değildir. Ancak pistonu aşınma ve kirliliklerden korur. Kuru astar, doğrudan silindir bloğundaki soğutma ceketinin duvarına oturmaktadır.
Bu silindir gömleğinin avantajı, değişiminin kolay olması ve su ceketi zorluğuna maruz kalmamasıdır. Kuru silindir gömleği hemen hemen her türlü motorda kullanılabilmektedir.
Kuru silindir gömleğinin dezavantajı ise; takıldığı silindir bloğunun imalatının zor olması ve ısı dağılımının yeterince verimli olmamasıdır.
Islak Tip
Islak tip silindirler, kuru tip silindir gömleği ile aynı malzemeden yapılmaktadır. Bu tip gömlekler, pistonu korumak için doğrudan motor soğutma sıvısı ile etkileşime girer. Kuru tip silindir gömleğinden daha iyi ısı dağılımına ve soğutmaya sahiptir. Aynı zamanda motor bloğu ile gömlek arasındaki su boşluğu veya entegre soğutma geçişlerine sahiptir. Entegre soğutma geçişleri olmayan ıslak gömleklerde ise su ceketi, gömlek ve bloğun bir parçası olan ayrı bir ceket tarafından oluşturulmaktadır. Silindir gömleğinin duvarı, yanma basıncına dayanacak kadar güçlü olmalıdır.
Islak tip gömleğin avantajı, imalatının nispeten kolay olmasıdır. Soğutma daha etkilidir ve astarın ısıl genleşmesi nedeniyle boyuna gerilim hafifletilmektedir.
Hava Soğutmalı veya Kanatlı
Hava soğutmalı silindir gömlekleri, uzun ömür ve verimli soğutma sağlamak için aşınmaya dayanıklı, yakın tanecikli, demir döküme sahip özel "Kabuk Kalıplama İşlemi" ile üretilmektedir. Adından da anlaşılacağı gibi, hava soğutmalı gömlekler, hava soğutmalı motorlar için özel olarak tasarlanmıştır. Hava soğutmalı gömlekler en çok otomobillerde kullanılmaktadır. Kuru silindir gömleği ile aynı şekilde çalışmaktadır. Ancak soğutma ortamı havadır.
Hava soğutmalı / kanatlı tip silindir gömleğinin avantajı, korozyona karşı dayanıklı olması ve çok etkili ısı dağılımına sahip olmasıdır.
Dezavantajı ise, hava soğutmalı bir motoru desteklemek üzere tasarlanmış olması ve bu nedenle herhangi bir soğutma sıvısı bazlı mekanizmaya monte edilememesidir.
