tr 
en 
Kaynakların sınırlı olması ve gittikçe artan dünya nüfusu göz önüne alındığında kaynakların verimli kullanılması gerekliliğini ortaya çıkarmaktadır. Aynı zamanda doğanın sunmuş olduğu kaynakların yenilenebilmesi için sürdürülebilirlik kavramı büyük önem taşımaktadır. Bu noktada sürdürülebilir üretimin gerekliliği tartışılmazdır.
SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK NEDİR?
Sürdürülebilirlik insanlığın ve doğanın yaşamının daimi kılınabilmesi anlamına gelmektedir. Üretim ve çeşitliliğin devamlılığı sağlanırken yaşamın da devam etmesi gelecek nesillerin ihtiyaçlarını ödün vermeden karşılayabilmesi gerekmektedir.
Sürdürülebilirlik gelecek nesillere ekonomik ve çevreyle ilgili koşulların gerektiği gibi devam ettiği bir dünya bırakmak için kullanılmalıdır.
Sürdürülebilirlik kavramı 1983 yılında Birleşmiş Milletlerin yayınladığı Ortak Geleceğimiz başlıklı raporundan sonra hayatımıza girmiştir. Bu rapor 1984 yılında Antarktika üzerinde insan kaynaklı oluşan ozon deliğinin tespit edilmesiyle geniş kitleler tarafından benimsenmiştir.
Sürdürülebilirlik kavramı sadece çevresel boyutta düşünülmemelidir. Bu kavram ekolojik, sosyal ve ekonomik bileşenleri kapsayan bütüncül bir bakış açısıdır.
Çevresel Sürdürülebilirlik:
Doğada yer alan kaynakların sınırsız olmadığı ve bu kaynakların akıllıca kullanılması gerekliliğine odaklanmaktadır. Doğa yaşayan her canlı için büyük bir öneme sahiptir ve kalkınma için canlıların yaşam haklarına müdahale edilmemelidir. Kaynaklar bilinçli bir şekilde kullanılmalı ve gelecek kuşaklara yaşanılabilir bir dünya bırakılmalıdır.
Ekonomik Sürdürülebilirlik:
Üretim ve tüketimin aksamadan devam edebilmesi için ekonomik devamlılık sağlanmalıdır. Ekonomik sürdürülebilirlik kavramı kalkınma için oldukça önemli bir yere sahiptir.
Sosyal Sürdürülebilirlik:
Eğitim, sağlık, toplumsal ve bireysel refah, güvenli yaşam gibi alanlarda toplumsal sürdürülebilirliğin sağlanması gerektiğini vurgulamaktadır.
SÜRDÜRÜLEBİLİR ÜRETİM
Artan sanayileşme ile doğaya verilen zararın artması bir çözüm üretme çabası doğurmuştur. Bu nedenle sürdürülebilir üretim daha çok 2010 yılından itibaren popüler bir kavram haline gelmiştir. Sürdürülebilir üretim;
- Doğayı kirletmeyen
- Maliyet açısından uygulanabilen
- Doğal kaynakları koruyan
- Toplum için güvenilir
- Çalışanlar için yaratıcı bir şekilde faydalı süreç ve sistemlerin kullanılmasıdır.
Eğer gerçekleştirilen üretim sürdürülebilir ise çevre, toplum, çalışan ve kuruluşlara fayda sağlanır.
Sürdürülebilir üretim;
- Enerji ve doğal kaynakların kirletilmeden korunmasını,
- Ekonomik tutarlılığın sağlanmasını,
- Gelecek nesillere güvenli ve sağlıklı bir dünya bırakılmasını hedeflemektedir.
Sürdürülebilir üretim toplum, çevre ve ekonomi kavramlarını kapsamaktadır. Bu kavramların birbirleri ile uyumlu ve dengeli olması beklenir. Ancak denge sağlandığı zaman sürdürülebilir üretimden bahsedilebilmektedir.
SÜRDÜRÜLEBİLİR ÜRETİMİN AMAÇLARI
- Üretimde kullanılan hammadde kullanımının azaltılması
- Üretim sonucunda oluşan atıkların azaltılması
- Kullanılan enerji verimliliğinin arttırılması
- Üretimde kullanılan tehlikeli madde kullanımının azaltılması
- Çevreye duyarlı tasarımların geliştirilmesi
- Üretilen ürünlerin dayanıklılığının arttırılması
- Geri dönüşüme ve yeniden kullanıma verilen önemin arttırılması
- Üretimde yenilenebilir enerji kaynak kullanımının arttırılması
- Üretimde meydana gelen atıkların değerlendirilebilmesi
Bahsedilen bu hedeflere ulaşmak için pek çok yöntem geliştirilmiştir. Günümüzde kullanılan başlıca yöntemler;
Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED)
Yapılacak faaliyetlerin çevre üzerindeki etkilerini belirlemek amacıyla kullanılmaktadır. Aynı zamanda ortaya çıkabilecek çevresel etkilerin nasıl önleneceğine yönelik olarak geliştirilmiştir.
Yaşam Döngüsü Değerlendirme
Herhangi bir ürünün üretiminden yok oluşuna kadar geçen sürede çevresel etkileri yaşam döngüsü analizi sayesinde anlaşılmaktadır.
Çevresel Teknoloji Değerlendirme
Çeşitli teknolojilerin çevresel ve insan sağlığı üzerindeki etkileri değerlendirilir. Buna bağlı olarak gerekli çözümler üretilir.
Kimyasal Değerlendirmeleri
Herhangi bir ürün üretilirken kullanılan kimyasal maddelere bağlı olarak ortaya çıkan toksik etkiler üzerinde durulur.
Atık Denetleme
Üretim sürecinde ortaya çıkan atıkların tespit edilmesi ve bu atıkların azaltılması için geliştirilmiştir.
Enerji Değerlendirmeleri
İşletmelerin her bir ürün için kullandığı enerjinin azaltılmasını hedefler. Aynı zamanda üretim sonunda ortaya çıkan atık ısının nasıl değerlendirileceği de araştırılmaktadır.
Hammadde Değerlendirmeleri
Üretim aşamasında kullanılan hammaddelerin çevresel etkileri araştırılır. Kullanılan hammaddelerin verimli bir şekilde kullanılması beklenir.
Hars Traktör A.Ş. olarak sürdürülebilir bir gelecek için sürdürülebilir üretimin ilkelerini benimsedik. 1983’ten geleceğe…
