tr 
en 
Motor, motorlu araçların beynini oluşturan parçadır. Farklı enerji formlarında çalışan motorların her birinin çalışma prensibi de farklılık göstermektedir. Bu nedenle motor çeşitleri bulunmaktadır.
Motor Nedir?
Motor, bir enerji formunu mekanik enerjiye çeviren makinedir. Bulunduğu aracın hareket etmesini sağlayan ana parça olarak karşımıza çıkmaktadır.
Motor Çeşitleri Nelerdir?
Motorlar pek çok faktöre göre çeşitlere ayrılmaktadır. Bunlar;
- Yakıtın Yakıldığı Yere Göre
- Yakıt Türlerine Göre
- Zaman Sayısına Göre
- Silindir Sayısına Göre
- Soğutma Türlerine Göre
- Ateşleme Türüne Göre
- Silindir Sıralanışına Göre
Yakıtın Yakıldığı Yere Göre
İki türe ayrılmaktadır. Bunlar;
Dıştan yanmalı motor: Yakıt motorun dışında yakılmaktadır. Buhar makinesi, buhar türbini ve stirling motoru bu gruba girmektedir.
İçten yanmalı motor: Yakıt motorun içinde yakılmaktadır. Farklı ateşleme sistemleriyle patlama şeklinde gerçekleşen yanma sırasında benzin, motorin ve hidrojen gibi yakıtlar kullanılmaktadır.
Yaktığı Yakıta Göre Motor Çeşitleri
Yakılan yakıta göre motor çeşitleri;
Benzinli motor: Benzinli motorlar, yakıt ve hava karışımı yanma odasına girmeden önce ateşleme için bujiyi kullanmaktadır. Sıralı, V tipi veya boksör tipi gibi çeşitli düzenlerde üretilebilmektedir.
Dizel motor: Dizel motorlar, benzinli motorlar gibi buji ile ateşleme yerine yakıt ve hava karışımını yakmak için sıkıştırma yöntemini kullanmaktadır. Bu nedenle yanma sırasında meydana gelen aşırı basınca dayanacak şekilde daha dayanıklı bir şekilde üretilirler.
Zamanlama Sistemine Göre Motor Çeşitleri
Bu tip motorlar iki farklı türde karşımıza çıkmaktadır. Bunlar;
İki Zamanlı: Silindirler bir güç vuruşunda iki kez hareket etmektedir. İlk hareketinde emme ve sıkıştırma, ikinci hareketinde ise yanma ve egzoz gerçekleştirilmektedir.
Dört zamanlı: Dört zamanlı motorlarda pistonlar bir güç vuruşunda iki yukarı iki aşağı olmak üzere silindirler içinde dört kez hareket etmektedir.
Silindir Sayısına Göre
Silindir sayısına göre motor çeşitleri aşağıdaki gibidir:
İki silindirli motor: Yalnızca küçük kapasiteli motorlarda kullanılmaktadır.
Üç silindirli motor: Genellikle küçük otomobil motorlarında bulunmaktadır. Yakıt verimliliğini maksimum düzeyde tutarak yeterli gücü elde edebilmek için turbo motorlarla birlikte kullanılmaktadır.
Dört silindirli motor: Otomobil motorları arasında en yaygın silindir sayısıdır.
Beş silindirli motor: Oldukça nadir görülen beş silindirli motor çeşitleri ateşleme sırasında ayırt edici derecede farklı bir ses çıkarmaktadır.
Altı silindirli motor: Üst segment araçların çoğunda altı silindirli motor bulunmaktadır.
Soğutma Sistemine Göre Motor Çeşitleri
Soğutma sistemine göre motorlar aşağıdaki gibidir:
Hava soğutmalı: Hava soğutmalı motorlarda aşırı ısınmayı engellemek için atmosferik basınçtan faydalanılmaktadır.
Su soğutmalı: Su soğutmalı motorlardaki sıcaklık, su sirkülasyonu ile düşürülmektedir. Hava soğutmalı motorlara göre daha sessiz ve yüksek performansta çalışırlar.
Ateşleme tipine göre motor çeşitleri
Ateşleme tipine göre motorlar aşağıdaki gibidir:
Sıkıştırma ile ateşlemeli motor: Bu tip motorların silindir kafasında buji parçası bulunmaz. Ateşleme işlemi yüksek basınçlı havanın ısısı ile sağlanır.
Buji ile ateşlemeli motor: Yanma odasındaki yakıt – hava karışımını ateşlemek için buji adı verilen parça kullanılmaktadır. Buji ile ateşlemeli motorlarda yakıt olarak genellikle benzin kullanılmaktadır.
Silindir sıralanışına göre
Silindir sıralanışına göre motorlar;
Sıralı (düz) motor: En yaygın silindir sıralanışıdır. Bu tip motorlarda silindirler yan yana aynı düzlem üzerine sıralandığı için hafif, daha maliyetsiz ve yakıt tasarrufu yüksek motorlar olarak bilinmektedir.
V tipi: Titreşimi minimuma indirerek denge sorununu ortadan kaldıran bir motor çeşididir.
Boksör tipi: Bu tip motorlarda silindirler karşılıklı konumlarda yer almaktadır. Bu nedenle mükemmel bir dengeye sahip olsalar da yakıt tüketiminde diğerlerine kıyasla verimli bir performans sunmazlar.
W tipi: Yüksek performansa sahip güçlü motorlarda bu silindir düzeni kullanılmaktadır.
